Bij Kas&Co/AltijdWerkplaats
Ben ik sinds 2017 met het kweken van wilde planten die het ook in de tuin prima doen en die daarmee helpen om allerlei diren een voedselbron te bieden, ook in de tuinen in de stedelijke omgeving.
Aardig wat algemenere planten, een aantal wat minder algemene, een paar behoorlijk zeldzame en ook een paar heel bijzondere inheemse planten, die vrijwel uitgestorven zijn in ons land. Vooral die laatste soorten trekken de aandacht van Het Levend Archief waar we dan ook onderdeel van uitmaken.
Inheemse of uitheemse wilde planten?
Het is maar de vraag wat inheems is.
Planten houden zich niet aan landsgrenzen. De definitie inheems is aan herziening toe. Bij #HetLevendArchief is daartoe een voorzet gedaan door de zadenkwekers met een soort kringen stelsel waarbij je mag voorstellen dat daar planten groeien die van hier zijn. Of waren of zouden kunnen zijn.
Zie de kaart hieronder.
En dan met kringen voor waar zaad verzameld kan worden wat als “inheems” beschouwd mag worden. A is de kernzone, B de kring waar je ongeveer kunt zeggen dat het “inheems” is, dus inclusief België! C is de kring waar veel verdwenen planten uit A en B nog voorkomen, waar dus zaad verzameld kan worden voor herstel van A en B en D is een beetje discutabele kring. Gaat dit te ver? of zou het toch iets meer naar het westen kunnen zodat Wales er ook binnenvalt? En de Alpen vallen hierbinnen. Is dat wel acceptabel? Ik vind het zelf wat ver gaan maar A, B en C zijn bruikbare cirkels om te veronderstellen dat hier planten groeien die overal zouden kunnen voorkomen of er in de nabije toekomst uit zichzelf zullen komen. Deze kaart zal zeker vernieuwd worden als de inzichten veranderen.
Zo zou je voor ieder land of streek dus zoiets kunnen bedenken. Daarbij zijn verwante wilde planten die in midden en Zuid Europa voorkomen ook van belang voor “inheemse” insecten. Omdat ze herkend worden. Wilde soorten zijn dus van groter belang dan inheemse alleen. Veel tuinplanten zijn vaak varianten op wilde en zolang ze geen dubbele bloemen hebben ook nuttig voor onze insecten. Alleen de soorten van oorsprong buiten Europa zijn vrijwel totaal nutteloos ondanks dat er wel eens een (wilde) bij, zweefvlieg of vlinder op land om nectar en stuifmeel te eten.
Wat ik nu bedacht heb voor onze boek en‘Tuinieren met wilde planten’ en “Wilde planten in eigen tuin” is bovenstaande stroomgebieden kaart. Dat lijken mij natuurlijker grenzen. De noordzee, het stroomgebied van de Elbe in het oosten en het stroomgebied van Marne/Seine in het zuiden. Je hebt dan belangrijke migratieroutes van wilde planten en dieren en redelijk overeenkomende klimaatzones. Je zou kunnen bedenken dat planten in dit gebied overal, naar gelang de grondsoort, zou kunnen voorkomen. Inclusief de dieren die profiteren van deze planten
Maar ook zijn er verder weg soorten die direct familie zijn van planten binnen deze kring of stroomgebieden en die dan weliswaar als uitheems aangemerkt kunnen worden, maar die toch wel herkend kunnen worden door bijvoorbeeld bestuivers als wilde bijen, zweefvliegen, vlinders en roofinsecten. (die laatste bestuiven ook!)
Bij Kas&Co/AltijdWerkplaats hou ik me vooral bezig met soorten binnen de kring en soms wat soorten daarbuiten als dat toevallig langs gebracht wordt. Vaak zijn dit dan tuinvarianten uit midden, zuid en noord Europa. Die mogen ook meedoen.
Er komt steeds meer vraag naar deze soorten in de regio. Daar werk ik zelf natuurlijk ook hard aan, maar de tijd hebben we mee. Er komt steeds meer aandacht voor wat we zelf kunnen doen. Actie Steenbreek, duurzaamheids- acties, eikenprocessierups problemen, aandacht voor verdwijnende wilde bijen en vlinders en steeds minder en zwakkere vogels…. het heeft allemaal te maken met een te kort aan echt wilde planten en een te veel aan exotische planten en bomen. Die worden niet herkend door de rest van de natuur.
Op verschillende plaatsen worden onze planten gebruikt voor bijvoorbeeld de steenbreek acties in Wijdemeren en Gooise Meren, herstel kleine heemtuintjes in Amsterdamse parken, het griftpark in Utrecht en ook steeds meer WildeWeelde hoveniers hebben interesse in deze bijzondere soorten voor de tuin. Dat kost veel tijd. Ik moet nu al aanvragen afhouden. Dat is jammer want we kunnen zo veel betekenen voor de biodiversiteit op kleine schaal en vooral ook voor kennis en waardering voor onze wilde natuur, want ik ben natuurlijk niet alleen bezig.
Daarom de vraag om assistentie. Wie wil meewerken om het assortiment uit te breiden en productie te maken. Niet dat je er een boterham mee kunt verdienen helaas, dat werkt niet. Nog niet. De kosten zijn hoog, de prijzen willen we laag houden, soms willen we ook planten kunnen weggeven, we hebben wel kosten. Maar je weet nooit.
Heb je zin om met bijzondere planten om te gaan. Te zaaien, te verspenen, op te potten en te verkopen. Om iets echt te doen voor het in stand houden van planten en dieren die het moeilijk hebben? Dan ben je van harte welkom. Het is wel handig als je wat weet van tuinieren en liefst ook van de natuur. Maar veel is te leren. Wel graag een zekere regelmaat, ook in tijden dat ik er niet ben of kan zijn om de planten te verzorgen. Kom eens langs bij Kas&Co, Kromme rade 5, Kortenhoef of neem contact op. 06 53567050 wolverlei@gmail.com
Wilde planten voor in de tuin 
Zojuist even op jullie website gekeken bij de stroomgebieden kaart. Interessante benadering waarin ik me goed kan vinden. Dat is zo ongeveer het idee dat Victor Westhoff erbij gehad moet hebben. Omdat de Botanische Tuin van Nijmegen (uit 1971) dichtbij de landsgrens ligt en ons land geen natuurlijke oost- en zuidgrenzen kent, is voor de Nijmeegse collectie niet speciaal uitgegaan van de Nederlandse flora, maar die van West- en Midden-Europa. Zo kan de tuin naast de vele soorten uit het Rijk van Nijmegen en andere floristisch bijzondere gebieden in Nederland, die mogelijkheden hebben om hier te groeien, nog meer verrijkt worden met uitheemse planten die overeenkomstige ecologische voorwaarden vereisen en elders thuishoren in Europa, of zelfs in gematigd Noord-Amerika of Azië. Het geheel is echter meer dan de som der afzonderlijke delen. Het was niet de intentie om slechts een verzameling van wilde planten te tonen, maar juist om een verzameling van plantengemeenschappen te ontwikkelen. Westhoff noemt als voorbeeld het Eiken-Haagbeukenbos, een in gematigd Europa verbreid bostype van voedselrijke gronden. Het voorbeeld van dit bostype in de botanische tuin weerspiegelt dan niet precies zoals het er in de omgeving van Nijmegen of Zuid-Limburg uitziet, maar eerder een geïntegreerd beeld van het West-Europese type. “Er ontstaat dan een hortus die we een synthese kunnen noemen van vegetatiekundige, oecologische en plantengeografische gezichtspunten.” En inderdaad insecten kennen ook geen geopolitieke grenzen. De biodiversiteit zit niet alleen in de planten maar ook in hun bezoekers. Bij waarneming.nl worden de planten in de botanische tuin niet als wild gerekend ook al gedijen er vele reeds 50 jaar (in die zin soort van stinseplanten). Maar de bezoekers worden wel als wild geaccepteerd door waarneming.nl. Als gevolg hiervan is het toch een officiële plek van grote biodiversiteit. Jullie kwekers dragen daartoe heel goed aan bij! waarvoor dank.
LikeLike