Gaspeldoorn, Ulex europaeus

Midden in de winter staat er op een aantal plekken in Nederland een wilde plant van hier in volle bloei. Gaspeldoorn, Ulex europaeus.

In het duingebied zo hier en daar, Veluwe/Utrechtse heuvelrug, Oost Nederland, Noord
Brabant… meestal op zandgrond. Eigenlijk altijd op zonnige beschutte plaatsen. Gaspeldoorn is namelijk best wel vorstgevoelig. Als het lang streng vriest kunnen bovengrondse delen totaal bevriezen. De wortels blijven grotendeels wel leven maar het blijft een raar gezicht. Omdat het een tamelijk langzame groeier is duurt het ook weer even voor ze weer volop staan te bloeien.

Hij bloeit soms al eind november en gaat  door tot half april.

Het is een typisch Atlantische soort aan de kusten van Europa.  Van Portugal tot in Schotland. Typisch plekken waar het nooit echt hard vriest of zelfs helemaal niet vriest.
Je zou dan denken dat ie wat moeite heeft om bestoven te worden, maar omdat hij dus vroeg in het voorjaar nog volop bloeit zijn er genoeg insecten, vooral grote bijen zoals hommels die ze
bezoeken. Als er geen strenge winters zijn zaaien ze flink uit, maar als je zelf wilt kweken dan
blijkt zaaien toch knap lastig.

Buiten dat het verzamelen van zaad een vervelend werkje is vanwege de enorme tot doorns vervormde bladeren, die de plant heeft, blijkt ook het kiemen onvoorspelbaar.

Veel vlinderbloemigen hebben harde zaden die je vaak het best kunt weken of schuren van de zaden, maar ik las laatst ook een heel aparte methode.
Overgieten met kokend water en meteen daarna in koud water.
Iemand die dat probeerde had goed succes meldde hij…
Kwekers gaan vaak voor de “makkelijke” weg en stekken ze, hoewel dat mij ook nog wel een
uitdaging lijkt.

De gaspeldoorn is waardplant voor een aantal vlinders waaronder het groentje en het
heideblauwtje. De vlinderstichting geeft ook nog 5 nachtvlindersoorten aan.

Op zuidelijker en westelijker plekken komt ook andere gaspeldoorn voor, Ulex gallii, de Westerse
gaspeldoorn en de Ulex minor, kleine gaspeldoorn. Die bloeien van april tot oktober waardoor er bijvoorbeeld op de Bitse Eilanden en Ierland altijd wel gaspeldoorns in bloei staan omdat ze daar op dezelfde plekken voorkomen.

Gaspeldoorn hebben we meestal op voorraad op de kwekerij.