Dovenetels zijn er in soorten, een aantal zijn prima voor in de tuin.
Gevlekte dovenetel Lamium maculatum, is de ideale tuinplant voor meer biodiversiteit in de tuin.
De naam slaat trouwens niet op het gevlekte blad maar op de vlekjes op de onderlip. Die vlekjes zijn vaak per plant heel verschillend. Soms is het een dunne onderlip met één grote vlek, maar meestal is het een complex vlekken en stippenpatroon. Leuk om eens te bekijken als je hem in de tuin hebt!
De bladeren zijn soms ook gevlekt. In de natuur zie je meestal ongevlekte baderen of een heel lichte zweem van een streep of vlek op het blad. Hij groeit op niet te droge, redelijk voedselrijke van licht zure tot licht basische grond in de halfschaduw. Bosranden, langs heggen en hagen en overbosjes in agrarisch gebied. Vaak te vinden in het rivierengebied van Nederland.
De planten met echt gevlekt blad zijn ooit geselecteerd door kwekers en doorgekweekt als tuinplant. Soms met helemaal zilverig blad, de vlek heeft het groen overgenomen, maar meestal met een dunne of brede witte streep.
Het grappige is dat uit de gevlekte exemplaren ook zaailingen komen met ongevlekt blad. Ik heb ze zelf veel in de tuin en naast de variatie aan onderlipvlekjes is er ook een grote verscheidenheid aan bladstrepen aan het ontstaan. Of streeploze… Heel spontaan kwam er ook een roze bloem uit. De normale bloemkleur is paarsrood of zelden wit. Maar roze kan dus ook.
Hij bloeit feitelijk jaarrond. Als het niet lang streng vriest bloeit hij de hele winter door met een optimum van maart tot juni. In de zomer loopt ie wat terug en vooral als het droog is denk je dat ie het moeilijk heeft, maar in september begint ie weer te bloeien. In natte zomers gaat ie gewoon door.
In de schaduw doet ie het prima maar halfschaduw is de beste plek. Op volzon plekken heeft hij wat eerder last van droogte, dus dan moet je echt wel niet te droge grond hebben.
Gevlekte dovenetel wordt vooral bezocht door hommels en grote wilde bijen, maar ook kleinere insecten komen er graag op af als ze maar in de diepe kroonbuis kunnen kruipen. Door de zeer vroege bloei is hij ook heel belangrijk voor vroeg vliegende insecten, voornamelijk hommelkoninginnen en andere vroeg vliegende wilde bijen.
We hebben de gevlekte dovenetel meestal op voorraad
Paarse dovenetel, Lamium purpureum
Deze soort is een 1- of 2 jarige plant. Vaak zaait hij in de zomer uit en bloeit in de winter en het vroege voorjaar. De voorjaars planten zaaien zich dan uit en bloeien eind zomer als het niet te heet en te droog is. Hij groeit op allerlei verstoorde gronden, ruderale plaatsen, tussen stenen en tegels op groene daken, langs en op akkers, in plantsoenen… kortom je kunt ze altijd wel ergens tegenkomen.
Veel mensen denken dat gevlekte dovenetel en paarse dovenetel de zelfde soort zijn. Ze zijn nauw aan elkaar verwant maar de verschillen zijn groot. Zie hierboven.
Het blad van de paarse dovenetel is zachtbehaard. Die van de gevlekte is wat stekelig en spaarzamer behaard.
Gele dovenetel Lamiastrum galeobdolon
Komt in verschillende varianten voor in Nederland. Vooral de gevlekte gele dovenetel in varianten worden als tuinplant verkocht. Alle soorten zijn vooral midden Europese soorten, de ongevlekte is vrij zeldzaam in Nederland, de gevlekte is vooral een tuinescape, maar groeit ook in het wild binnen het door ons omschreven inheemse gebied. Het bloeit in het voorjaar uitbundig en is vooral toepasbaar in grote bostuinen omdat hij nogal snel uitgroeit. Het zijn enthousiaste groeiers. Beide soorten worden enorm veel bezocht door insecten, vooral hommels en bijen. Vaste plant en wordt ca 30 cm hoog en kan heel veel schaduw verdragen. De gele dovenetel is wat kritischer op de grond dan de gevlekte gele. De gele heeft bij voorkeur neutrale tot kalkrijke en oude bosgrond, de gevlekte groeit overal wel als er maar een redelijke hoeveelheid organisch materiaal in de bodem zit en niet drijfnat is. Maar beide doen het wat minder met een plek in de volle zon.
Beide gele dovenetels hebben we meestal op voorraad op de kwekerij.
Witte dovenetel, Lamium album
Witte dovenetel is een algemene soort van rijke grond. Kan onderdeel uitmaken van een zogenaamd ruigtkruiden vegetatie. Vaak staat er brandnetel in de buurt bijvoorbeeld.
Witte dovenetel is net als de voorgaande soorten heel aantrekkelijk voor grote bijen zoals hommels. Maar ook, net als de andere soorten, worden ze als eetbaar beschouwd en zijn het waardplanten voor tal van insecten.
Hij bloeit in de zomer en kan doorgaan tot in de late winter als het niet te hard vriest. Kan prima tegen maaien
We hebben ze meestal op de kwekerij
Kwekerij Flora voor Fauna 